تهدید جهانی ۲۰۲۴: نقش ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم

بر اساس گزارش ۲۰۲۵ سالانۀ شرکت چینالیسس Chainalysis، سال ۲۰۲۴ شاهد افزایش استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم برای تأمین مالی فعالیت‌ها بود. رمزارزها به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود از جمله ناشناس بودن، غیرمتمرکز بودن، و جهانی بودن، به اصلی‌ترین ابزار گروه‌های افراط‌گرا برای دور زدن تحریم‌ها و تأمین سرمایۀ لازم برای انجام فعالیت‌های تروریستی تبدیل شده‌اند.

حتماً بخوانید: بهترین وکیل ارز دیجیتال

این گزارش به بررسی روش‌های جدید و پیچیدۀ استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم توسط سازمان‌های افراط‌گرا، چالش‌های نظارتی، و راه‌حل‌های پیشنهادی برای مبارزه با این نوع سوءاستفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم پرداخته است.

افزایش استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم

گروه‌های افراط‌گرا در سراسر جهان، از ابزارهایی مانند کیف‌پول‌های دیجیتال و پلتفرم‌های غیرمتمرکز برای جمع‌آوری کمک مالی و انتقال وجوه استفاده کردند. موارد متعددی از نقش ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم در سال ۲۰۲۴ شناسایی شدند، از جمله انباشتن میلیاردها دلار از طریق شبکه‌های پول‌شویی و میکسرهای رمزنگاری.

از بارزترین موارد استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. گروه‌های تروریستی خاورمیانه: این گروه‌ها برای بهره‌گیری از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم، از میکسرهای ارز دیجیتال برای مخفی کردن منشأ وجوه و پلتفرم‌های غیرمتمرکز برای انتقال سرمایه به مناطق مختلف بهره گرفتند.
2. شبکۀ پول‌شویی TGR: تحقیقات NCA بریتانیا نشان داد که گروه پول‌شویی «TGR» ارتباطی قوی با فعالیت‌های افراط‌گرایانه و تروریستی جهت تسهیل استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم دارد. این گروه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۰۰ میلیون دلار ارز دیجیتال غیرقانونی را پردازش کرده است.

اکوسیستم پول‌شویی ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم

آن دسته از صرافی‌های ارز دیجیتال که بدون احراز هویت مشتری (KYC) فعالیت می‌کنند، محیطی مناسب برای فعالیت‌های پول‌شویی سازمان‌های افراط‌گرا فراهم کرده‌اند. طبق بررسی‌های چینالیسس Chainalysis، این صرافی‌ها برای پردازش تراکنش‌های مشکوک و افزایش دسترسی به منابع مالی رمزارز به کار گرفته شده‌اند.

حتماً بخوانید: نحوۀ پیگیری و شکایت از کلاهبرداری ارز دیجیتال

صرافی‌های روسی فاقد قابلیت احراز هویت مشتری، به‌طور ویژه در سال ۲۰۲۴ برای تسهیل انتقال رمزارزهای مرتبط با استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم نقش‌آفرینی کردند. عملیات Final Exchange، توسط پلیس فدرال آلمان (BKA)، موفق به توقیف ۴۷ صرافی در ماه سپتامبر شد که عمدتاً در خدمت گروه‌های افراطی و سایبری بودند.

استفاده از پلتفرم‌های غیرمتمرکز و میکسرهای رمزنگاری

پلتفرم‌های غیرمتمرکزی همانند تورنادوکش بار دیگر مورد تمرکز قانون‌گذاران بودند. قابلیت‌هایی از جمله امکان مخفی کردن مسیر وجوه و شست‌وشوی سریع سرمایه، این پلتفرم‌ها را به ابزاری مهم در جریان‌های مالی استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم تبدیل کرده‌اند.

تورنادوکش: مقاوم در برابر فشار قانونی

علی‌رغم تحریم‌ها و اقدامات قانونی علیه تورنادوکش، این پلتفرم همچنان فعالیت‌های غیرمتمرکز خود را ادامه داد. از سال ۲۰۲۲ تاکنون، این میکسر بیش از ۴۵۵ میلیون دلار وجوه دزدیده شده را پردازش کرده است که بخش عمده‌ای از آن به گروه لازاروس کرۀ شمالی مرتبط بوده است.

تأثیر تحریم‌ها بر استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم

سال ۲۰۲۴ شاهد تحریم‌های گسترده‌ای بود که دولت‌های غربی با هدف کاهش جریان‌های مالی غیرقانونی علیه گروه‌های افراط‌گرا و شبکه‌های آن‌ها در سوءاستفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم اعمال کردند. در این راستا، OFAC  (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی ایالات متحدۀ آمریکا) نقش فعالی در شناسایی و مسدود کردن آدرس‌های مرتبط با فعالیت‌های افراط‌گرانه داشت.

برخی از بارزترین اقدامات OFAC در سال ۲۰۲۴:

تحریم شبکۀ KB Vostok: این شبکۀ مرتبط با توسعۀ پهپادهای نظامی روسیه، طی ۱۶ تراکنش، بیش از ۴۰ میلیون دلار برای تأمین مالی فعالیت‌های افراط‌گرایانه دریافت کرده است.

تحریم صرافیCryptex : این صرافی با پردازش معادل ۵.۸۸ میلیارد دلار ارز دیجیتال به کلاهبرداری‌ها و شبکه‌های تروریستی مرتبط بوده و در استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم نقش داشته است.

نقش کشورهای تحریمی در استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم

روسیه و کرۀ شمالی از جمله کشورهایی بودند که بیشترین استفاده را از ارز دیجیتال برای تأمین مالی و دور زدن محدودیت‌ها داشتند. قانونی شدن استخراج رمزارز توسط دولت روسیه و استفاده از ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) برای پرداخت‌های بین‌المللی، مسیرهای جدیدی برای پشتیبانی و بهره‌گیری از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم فراهم کرده است.

دراین‌باره بخوانید: دور زدن تحریم با ارز دیجیتال توسط ایران و روسیه در گزارش ۲۰۲۵ چینالیسس

چالش‌های نظارت بر پلتفرم‌های غیرمتمرکز

پیچیدگی‌های نظارت و کنترل بر پلتفرم‌های غیرمتمرکز، از جمله چالش‌های اصلی مقامات بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ بود. بررسی دقیق فعالیت‌های کیف‌پول‌های دیجیتال، شناسایی تراکنش‌های مشکوک، و هماهنگی جهانی برای اعمال تحریم‌ها از جمله راهکارهای اجرایی بودند.

حتماً بخوانید: ردیابی ولت یا کیف پول ارز دیجیتال توسط وکیل سایبری

گزارش چینالیسس Chainalysis بر اهمیت استفاده از فناوری‌هایی همانند تحلیل داده‌های درون‌زنجیره‌ای تأکید می‌کند. این فناوری‌ها امکان شناسایی الگوهای فعالیت مشکوک و پیشگیری از تأمین مالی با استفاده ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم را فراهم می‌کند.

تحلیلی بر نقش ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم در سال ۲۰۲۴

رشد استفادۀ گسترده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم طی سال ۲۰۲۴ میلادی، تهدیدی بسیار جدی برای امنیت جهانی و اقتصادی محسوب می‌شود. گزارش شرکت چینالیسس Chainalysis بر ضرورت همکاری‌های جهانی، توسعۀ فناوری‌های نظارتی، و اعمال قوانین سختگیرانه‌تر تأکید دارد تا بتوان با سوءاستفاده از رمزارزها مقابله کرد.

با توجه به گزارش‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۵ و شواهد مربوط به فعالیت‌های سال ۲۰۲۴، اهمیت و خطر استفاده از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم بیش از پیش آشکار شده است. ویژگی‌هایی نظیر غیرمتمرکز بودن، دشواری در رهگیری تراکنش‌ها و دسترسی جهانی به رمزارزها، موجب شده است تا گروه‌های افراط‌گرا سمت بهره‌گیری گسترده‌تر از این فناوری سوق پیدا کنند.

ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم، نه‌تنها بستری برای تأمین مالی مستقیم فراهم کرده، بلکه به گروه‌های غیرقانونی این امکان را داده است که شبکه‌های مالی سنتی را دور بزنند و منابع مالی خود را از نظارت نهادهای قانونی پنهان کنند. گزارش چینالیسس نشان می‌دهد که استفاده از کیف‌پول‌های بدون احراز هویت، میکسرهای رمزارزی و صرافی‌های فاقد نظارت کافی، در سال ۲۰۲۴ به میزان قابل توجهی افزایش یافته و این روند تهدیدی جدی برای امنیت مالی جهان ایجاد کرده است.

یکی از نکات قابل توجه در تحلیل وضعیت سال ۲۰۲۴، رشد شبکه‌های پول‌شویی مرتبط با ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم بود. این شبکه‌ها با استفاده از تکنیک‌های پیچیده‌ای همچون شکستن تراکنش‌ها به مقادیر کوچک‌تر و استفاده از میکسرها، شناسایی منابع مالی را دشوارتر کردند.

از دست ندهید: چشم‌انداز جرایم ارز دیجیتال در دارک وب ۲۰۲۵: حرفه‌ای‌تر و پیچیده‌تر!

همچنین، کشورهای تحت تحریم مانند روسیه و کرۀ شمالی با بهره‌گیری از ارز دیجیتال، تلاش کردند به جریان مالی خود در سطح بین‌المللی تداوم ببخشند و در عین حال، از ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کنند.

از سوی دیگر، پلتفرم‌های غیرمتمرکزی مثل تورنادوکش، علی‌رغم تلاش‌های قانونی برای محدود کردن فعالیتشان، همچنان نقشی کلیدی در اختفای مسیرهای مالی داشتند. در بسیاری از پرونده‌های سال ۲۰۲۴، بررسی‌های امنیتی نشان داده است که ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم، با بهره‌گیری از چنین ابزارهایی، وارد فاز جدیدی از پیچیدگی شده است. این مسئله لزوم توسعۀ فناوری‌های نوین برای شناسایی تراکنش‌های مشکوک، تحلیل داده‌های بلاکچین و همکاری گسترده‌تر نهادهای بین‌المللی را دوچندان کرده است.

از جمله چالش‌های اصلی در مقابله با ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم، می‌توان به نبود قوانین جهانی یکپارچه، تفاوت در سیاست‌های مالی کشورها، و محدودیت‌های فنی در ردیابی تراکنش‌های غیرمتمرکز اشاره کرد. کشورهایی که اقدامات سختگیرانه‌تری در این زمینه اتخاذ کرده‌اند، به نتایج بهتری در مهار جریان‌های مالی غیرقانونی دست یافته‌اند، اما همچنان شکاف‌های نظارتی موجود اجازه می‌دهد گروه‌های افراطی در برخی نقاط جهان آزادانه عمل کنند.

در نهایت، تحلیل کلی سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که تا زمانی که نظارت جهانی بر ارز دیجیتال در افراطگرایی و تروریسم به‌طور هماهنگ و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین انجام نشود، تهدیدات ناشی از این حوزه همچنان روندی افزایشی خواهد داشت. توسعۀ چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی و تبادل داده‌ها میان کشورها از الزامات حیاتی برای مبارزه مؤثر با این پدیده است.