3 تفاوت طرح های پانزی و هرمی در چیست؟
تفاوت طرح های پانزی و هرمی در چیست؟ باید دانست همیشه رسیدن به پول زیاد در مدت کوتاه برای انسان جذابیت داشته است. شرکت‌های ایجاد کننده دو طرح پانزی و طرح هرمی هم از همین مسئله برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند.
آن‌ها همواره برای جذب سرمایه‌گذار وعدۀ سود غیرمتعارف در مدت زمانی کوتاه می‌دهند و به این شیوه پول‌های زیادی به دست می‌آورند. اما مسئله اینجاست که شیوۀ کار دو طرح پانزی و هرمی با هم شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد که در اینجا پس از تعریف جداگانۀ هر دو طرح قصد داریم به این شباهت‌ها و تفاوت‌ها بپردازیم.
طرح هرمی چیست؟
در ادامه این مطلب در خصوص تفاوت طرح های پانزی و هرمی باید گفت طرح هرمی به افراد وعدۀ سود هنگفت می‌دهد در صورتی که آن افراد بتوانند عضوگیری کنند و سرمایه‌گذاران جدیدی به سیستم بیاورند. یکی از انواع طرح هرمی به صورت بازاریابی است که در آن اگر فرد بخواهد به سود بیشتر برسد باید عضو جدیدی وارد هرم کند. آن فرد جدید باید کالا یا خدماتی را بخرد و بخشی از سود خرید آن محصولات به معرفش برسد.
دو حالت برای انتهای طرح‌های هرمی می‌توان متصور شد.
حالت اول: طرح تا زمانی که اعضای جدید وارد هرم می‌شوند ادامه می‌یابد. طراح هم سودی را که متعلق به اعضای بالاتر است پرداخت می‌کند. سود اصلی طراح در محصول بی‌ارزشی است که با مبلغ بالایی فروخته است. او از سود محصول چیزی برنمی‌دارد چون قیمت خود آن محصول بسیار کمتر از چیزی است که روی آن درج شده. وقتی دیگر عضو جدیدی به تیم جذب نشد سودی هم به اعضای بالاتر نمی‌رسد و هرم متلاشی می‌شود.
حالت دوم: طراح دیگر محصولی برای فروش در اختیار اعضا قرار ندهد و با پول‌هایی که به دست آورده ناپدید شود.
ویژگی‌های طرح هرمی
قبل از آنکه به تفاوت طرح های پانزی و هرمی بپردازیم باید بدانیم دلیل انتخاب این اسم روی طرح هرمی این است که ساختاری شبیه هرم دارد و از یک نقطه از بالای هرم کار خود را آغاز می‌کند و به تدریج به سمت پایین گسترده می‌شود. در طرح هرمی کسانی که جسارت کافی برای معرفی این طرح به دیگران را دارند سود بیشتری در مقایسه با بقیۀ اعضای هرم به دست می‌آورند.
هر عضو جدید می‌بایست اعضای دیگری را جذب شبکه کند. البته بعضی شبکه‌های هرمی محوریت کار را به سمت بازاریابی می‌برند و در این مدل اعضای جدید خدمات یا محصولاتی را خریداری می‌کنند و از خرید آن سودی به اعضای بالادستشان می‌رسد. به یاد داشته باشید که اولویت اصلی فعالیت این هرم‌ها دریافت پول بیشتر است بنابراین محصولاتی که برای فروش در اختیار اعضای هرم قرار می‌گیرند معمولاً از ارزش ذاتی خود گران‌تر فروخته می‌شوند.
در ادامه پیش از پرداختن به تفاوت طرح های پانزی و هرمی خوب است به شباهت های این دو اشاره کنیم.
شباهت‌های طرح های پانزی و هرمی
1. در هر دو طرح اگرچه افرادی که اولین سرمایه‌گذاران طرح هستند کل پول یا بخشی از سرمایۀ خود را به همراه سود دریافت می‌کنند اما افرادی که در انتهای کار طرح، عضو آن می‌شوند هرگز به پولشان نمی‌رسند و بدون اینکه سودی دریافت کنند تمام سرمایۀ خود را از دست می‌دهند.
2. در هر دو طرح شعار سیستم برای جذب سرمایه‌گذار پرداخت سودهای هنگفت و نجومی است.
3. هر دو طرح برای دریافت سود بیشتر و بقای خود نیاز به ورود اعضای جدید دارند و اگر عضوی وارد طرح نشود هر دو دچار فروپاشی می‌شوند.
تفاوت طرح های پانزی و هرمی
1. طرح پانزی تحت هر شرایطی غیرقانونی است اما طرح هرمی با اینکه خاصیتی مشابه طرح پانزی دارد اما به صورت قانونی اجرا می‌شود.
2. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های این دو طرح در معرفی نوع فعالیتشان است. در طرح پانزی گفته می‌شود که در خدمات مدیریت سرمایه‌گذاری می‌شود. تمام سرمایه‌گذاران در این طرح می‌اندیشند که سود به دست آمده نتیجه سرمایه‌گذاری مطلوب است، در صورتی که در این طرح با جذب سرمایه‌های اعضای جدید پول سرمایه‌گذاران قدیمی پرداخت می شود. اما در طرح‌های هرمی زیر شاخۀ بازاریابی‌های شبکه‌ای انجام می‌شود و اعضای آن باید افراد جدیدی را در سیستم عضو کنند. در اصل جذب سرمایه‌گذاران طبقات پایینی در کلاهبرداری هرمی با کمک سرمایه‌گذاران طبقات بالاتر که از اصل کلاهبرداری بی‌خبرند انجام می شود نه توسط خود شخص کلاهبردار.
3. در طرح پانزی نیازی به ایجاد تشکیل مجموعه برای شروع کلاهبرداری نیست ولی در کلاهبرداری هرمی شروع کار باید با تشکیل یک مجموعه باشد.
طرح پانزی چیست؟
ترفند پانزی یک روش کلاهبرداری است که طراح با وعدۀ پرداخت سودهای زیاد در مدت زمانی کوتاه اقدام به جذب سرمایه‌گذار می‌کند. اما حقیقت این است که این سرمایه‌گذاری روی چیزی خاصی نیست و هرچه هست فقط بازی با پول است. این روزها اینترنت باعث شده که انواع طرح پانزی گسترش زیادی پیدا کند. کلاهبرداران برای تبلیغات و دریافت مبالغ اغلب به صورت اینترنتی اقدام می‌کنند چون در این صورت ناشناس باقی می‌مانند و هر زمان که اراده کنند با سرمایه‌ای که از مردم دریافت کرده‌اند ناپدید می‌شوند.
ویژگی‌های طرح پانزی
طرح پانزی با هر اسم و برندی که باشد معمولاً یک الگوی ثابت دارد که اگر آن الگو را بشناسید هرچقدر هم که زرق و برقش زیاد شود باز هم آن را تشخیص خواهید داد. در واقع هستۀ اصلی کار تمامی شرکت‌های طرح پانزی یکی است اما هر کدام ادعایی متفاوت دارند.
الگوی یکسان طرح پانزی به ترتیب زیر است:
1. تبلیغات کاذب: این سیستم‌ها در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی شروع به تبلیغات کاذب می‌کنند. آن‌ها با جملاتی فریبنده چند سرمایه‌گذار برای خود جذب می‌کنند. گاهی هم با وعدۀ سود بیشتر، این سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کنند که سرمایه‌گذاران دیگری را به سیستم معرفی کنند.
2. واریز سود: اولین سودها همواره به صورت کاملاً منظم پرداخت می‌شوند. این سودهای منظم اعتماد سرمایه‌گذار را جلب می‌کند و باعث می‌شود افراد بیشتری به سیستم جذب شوند. سودهایی که واریز شده معمولاً یا از همان سرمایۀ افراد است یا خود طراح پانزی این مبالغ اولیه را می‌پردازد.
3. افزایش میزان سرمایه: پس از مدت کوتاهی تعداد سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد. کسانی هم که ابتدا مبلغی برای سرمایه‌گذاری پرداخت کرده بودند به آن مبلغی می‌افزایند. بر اثر اعتمادی که ایجاد شده حجم زیادی از سرمایه وارد سیستم می‌شود.
4. فروپاشی: وقتی دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وارد سیستم نشد یا وقتی مبلغ جمع‌آوری شده بسیار زیاد شد طراح پانزی مبالغ را برمی‌دارد و فرار می‌کند و پایان طرح یا همان فروپاشی رخ می‌دهد.
تفاوت طرح‌های پانزی و هرمی
طرح‌های پانزی و هرمی هر دو از روش‌های رایج کلاهبرداری هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند. با این حال، تفاوت‌های مهمی بین این دو نوع کلاهبرداری وجود دارد.
طرح پانزی (Ponzi Scheme)
- مبنای سوددهی: در طرح‌های پانزی، سود پرداخت شده به سرمایه‌گذاران اولیه از پول سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود. به عبارت دیگر، پول تازه وارد شده به طرح، برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌شود. هیچ محصول یا خدمتی به طور واقعی تولید نمی‌شود و سوددهی واقعی وجود ندارد.
- ساختار: ساختار طرح پانزی لزوماً هرمی نیست و می‌تواند خطی یا حتی پیچیده باشد. تمرکز اصلی بر جذب سرمایه‌گذاران جدید برای حفظ جریان نقدینگی است.
- هدف: هدف اصلی طرح پانزی، کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران و غنی‌سازی فرد یا گروهی خاص است.
طرح هرمی (Pyramid Scheme)
- مبنای سوددهی: در طرح‌های هرمی، درآمد افراد از طریق جذب افراد جدید به شبکه به دست می‌آید. هر فرد با جذب افراد جدید به زیرمجموعه خود، پورسانت دریافت می‌کند.
- ساختار: ساختار طرح‌های هرمی همیشه هرمی شکل است. در این نوع طرح‌ها، تعداد افراد در هر سطح پایین‌تر از سطح قبلی بیشتر می‌شود.
- هدف: هدف اصلی طرح‌های هرمی، گسترش شبکه و کسب درآمد از طریق کمیسیون افراد جدید است. اگرچه ممکن است محصول یا خدماتی در این طرح‌ها ارائه شود، اما معمولاً ارزش واقعی این محصولات بسیار کمتر از مبلغ پرداختی است.
خلاصه تفاوت‌ها
| ویژگی | طرح پانزی | طرح هرمی |
|---|---|---|
| مبنای سوددهی | پول سرمایه‌گذاران جدید | جذب افراد جدید به شبکه |
| ساختار | لزوماً هرمی نیست | همیشه هرمی شکل |
| هدف | کلاهبرداری و غنی‌سازی | گسترش شبکه و کسب کمیسیون |
| محصول یا خدمات | معمولاً وجود ندارد | ممکن است وجود داشته باشد، اما ارزش واقعی ندارد |
چگونه طرح‌های پانزی و هرمی را تشخیص دهیم؟
- سودهای غیر واقعی و تضمینی: وعده سودهای بسیار بالا و تضمینی بدون ریسک، یکی از نشانه‌های اصلی این طرح‌ها است.
- فشار برای جذب افراد جدید: اگر در طرحی به شما گفته شود که برای کسب درآمد باید افراد جدید را به شبکه معرفی کنید، احتمالاً با یک طرح هرمی روبرو هستید.
- اطلاعات مبهم و غیرشفاف: طرح‌های پانزی و هرمی معمولاً اطلاعات دقیق و شفافی در مورد نحوه عملکرد خود ارائه نمی‌دهند.
- عدم وجود محصول یا خدمات با ارزش: اگر محصول یا خدماتی در طرح ارائه می‌شود، ارزش واقعی آن را بررسی کنید.
- تأکید بر رشد سریع شبکه: اگر رشد سریع شبکه و جذب تعداد زیادی عضو در کوتاه‌مدت به عنوان هدف اصلی طرح معرفی شود، باید به آن شک کنید.
