مفهوم ارز دیجیتال و تاریخچه آن
برای شرح مفهوم ارز دیجیتال، ابتدا تاریخچه پول و ظهور سیستمهای مالی فعلی حاکم بر جهان را بررسی کرده سپس مشکلات این سیستمها را بررسی می کنیم و چگونگی کارکرد ارز های دیجیتال ، دلایل به وجود آمدن آنها را مطرح می نماییم.
همچنین می توانید برای آشنایی بیشتر در زمینه رمز ارزها و روش کار ارزهای دیجیتال به مقاله منتشر شده در همین لینک مراجعه نمایید.
برای آشنایی با مفهوم ارز دیجیتال و تاریخچه آن باید بدانیم که بیت کوین اولین پروژه دنیا بود که به بلاک چین قابلیت اجرایی بخشید و اهداف خود را بر روی آن پیادهسازی کرد. به همین دلیل است که بیت کوین را رمز ارز و همتایان قبلی آن را ارز دیجیتال مینامیم. به طور کلی، هر ارزی که از فناوری بلاک چین برای دستیابی به اهداف خود استفاده کرده باشد را رمز ارز یا ارز رمزنگاری شده (Cryptocurrency) مینامند؛ هرچند که در ایران از واژه متداول ارز دیجیتال (digital currency) برای آنها استفاده میشود. البته رمز ارز ها نیز خود زیرمجموعهای از ارزهای دیجیتال هستند و این جایگزینی نادرست نیست؛ اما ترجمه دقیقتر کلمه cryptocurrency رمز ارز است.
تاریخچه پول
در زمان های قدیمتر که هنوز چیزی به عنوان پول وجود نداشت، مردم از مبادله کالا به کالا بهره میگرفتند. یک سیستم مبادله کالا به کالا در عین تمام محاسنی که داشت، از چند مشکل اساسی رنج میبرد. یکی از این مشکلات، نداشتن قابلیت ارزشگذاری بر روی اجناس بود. مشکلات دیگر ، نداشتن قابلیت استفاده از یک کالا در فصول مختلف سال بود. موانع مبادله کالا به کالا به همین موارد هم محدود نبود؛
ضرب سکه
با گذشت زمان، فلزات و سنگ های قیمتی بعنوان ابزاری برای انجام معاملات در بین مردم تبدیل شدند و در این بین، طلا بیش از همه در بین مردم محبوب شد . اما مسئلهای که وجود داشت این بود که استفاده از خود سکه و حمل و نقل آن توسط تجار و بازرگانان نیز مشکل ساز بود . سکههای طلا وزن زیادی داشتند و حمل و نقل آنها، خطر حمله راهزنان را در پی داشت. چارهای که در آن زمان برای این مشکل اندیشیدند این بود که به جای حمل خود سکهها، آنها را نزد معتمدین منطقه خود که واسطههایی امین بودند به امانت بگذارند و در ازای آن، برگهای را تحت عنوان حواله تحویل بگیرند. کارایی این حوالهها عیناً مانند خود سکهها بود؛ اما معایب آنها مانند دشواری حمل و نقل و خطر حمله راهزنان را به همراه نداشت.
حواله
استفاده از حوالهها را شاید بتوان بزرگترین قدم در جهت حرکت به سمت چیزی به نام پول کاغذی یا اسکناس دانست. دلیل به وجود آمدن بانکها از اول ، جایگزینی نقش معتمدین در جوامع توسعه یافتهتر بود. این بانکها قرار بود اموال طلا که در اصل متعلق به همه مردم بودند را در نزد خود به صورت امانی نگه دارند و در ازا و همارزش آن، به چاپ و توزیع پول در بین آنها بپردازند. چاپ پول باپشتوانه طلا تا سال ۱۹۷۱ میلادی و همزمان با خروج ایالات متحده امریکا از توافقنامه برتون وودز نیز ادامه داشت؛ اما پس از تصمیم این کشور برای چاپ پول بیپشتوانه و خروج از این توافقنامه (که اصطلاحاً به شوک نیکسون معروف است)
پول فیات
سایر کشورها نیز به تدریج از آن خارج شدند و چاپ پول فیات (پول بدون پشتوانه یا پول دستوری) در تمام جهان گسترش پیدا کرد. استفاده از پول فیات به خودی خود چیز بدی نیست و در صورت استفاده درست ، میتواند به خروج یک کشور از بحران کمک کند. اما روش برخورد با آن از طرف دولتها موضوعی است که مدیریت بسیار دقیقی را میطلبد و در صورت بروز یک اشتباه، میتواند پیامدهای جبرانناپذیری را منجر شود. چاپ بیرویه پول فیات میتواند ارزش یک ارز ملی را به طور چشمگیری کاهش دهد و موجب بروز حبابهای قیمت و تورمهایی شود که زندگی میلیونها نفر را با مشکل روبرو خواهد کرد. اما سیستمی که امروزه بر جوامع حاکم است این اختیار را به طور کلی از مردم گرفته است و آن را به طور کامل در اختیار دولتمردان قرار داده است. این دولتها بنا به صلاحدید خود هر تصمیمی را اتخاذ میکنند و مردم نیز هیچ راهی جز تبعیت از آنها ندارند. یکی از نمونههای این تصمیمات، تصمیم برای چاپ یا عدم چاپ پول توسط دولت یک کشور است.
بانکداری
در دنیای امروزی، شما برای انجام هر تراکنش مالی (هرچند کوچک) نیاز به یک بانک خواهید داشت تا این کار را برای شما انجام دهد. این بانکها همچنین بر روی تراکنشهای انجام شده در مبالغ کثیر نظارت میکنند و در صورت مغایرت با قوانین، از انجام آنها جلوگیری میکنند. بانکها در دنیای امروزی نقش واسطههای معتمد را دارند و تراکنشهای ما را انجام می دهند . این واسطهها همچنین در صورت بروز هرگونه مشکلی، مداخله کرده و به رفع و رجوع آن میپردازند. البته روش دقیقتر بیان این امر این است که بگوییم کارمندان بانکها این کار را برای مشتریان خود انجام میدهند و در مقابل، مبالغی را بعنوان حقوق دریافت میکنند. این بانکها و این کارمندان این خدمات را به صورت رایگان در اختیار ما قرار نمیدهند و برای انجام هر تراکنش، مبالغ (گاهاً) زیادی را بعنوان کارمزد از حساب ما کم میکنند.
حریم خصوصی
شما برای انجام هر تراکنشی در بانکها و موسسات مالی امروزی، موظف هستید تا اطلاعات شخصی خود از جمله کد ملی، کد پستی، آدرس محل سکونت، شماره تلفن، فیش حقوقی و … را در اختیار آنها قرار دهید. ممکن است از نظر بعضی ، چنین کاری مشکل ساز نبوده و حتی امری لازم به نظر برسد؛ اما حقیقت این است که این اقدام از نظر بسیاری از متخصصین علوم کامپیوتر، میتواند مشکلات امنیتی بسیاری را در پی داشته باشد. اطلاعاتی که ما برای انجام شدن تراکنشها یا دریافت خدمات به بانکها و موسسات مالی ارائه میکنیم، حقیقتاً حجم بالایی از اطلاعات بسیار شخصی ما را شامل می شوند و ممکن است لزوماً فردی تمایل به ارائه این حجم از اطلاعات شخصی به یک فرد یا نهاد را نداشته باشد. پس از پیدایش فناوریهای رمزنگارانه، بسیاری از افرادی که در این حوزه فعالیت داشتند بر آن شدند تا به شکلی ، استفاده از این فناوریها را جایگزین نیاز برای استفاده از اطلاعات شخصی در سیستمهای مالی کنند؛ که خود این امر شاهدی بر عدم کارایی مطلوب این سیستم احراز هویت است. مشکلات مربوط به پرداختهای بینالمللی و برونمرزی مشکلات مربوط به پرداختهای بینالمللی، خود میتوانند زیرمجموعهای از متمرکز بودن سیستم مالی حاکم بر جامعه باشند که در این حوزه، خود را به خوبی نشان داده است. کنترل و نظارت دولتها بر پرداختهای برونمرزی به شدت بیشتر از پرداختهاییست که در درون یک کشور انجام میگیرد و در بسیاری از مواقع، ممانعتهای بسیاری نیز برای آنها وجود دارد. شاید برای مایی که در ایران زندگی میکنیم، این موضوع خیلی بیشتر از شهروندان سایر کشورهای جهان ملموس است . کشور ما از سال ۷۱ عضو جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی که آن را با نام سوییف (SWIFT) میشناسیم شد؛ اما از سال ۹۰ شبکه سوییف ایران در راستای تحریمهای اروپایی قطع شد و انجام هرگونه تراکنشی از بسیاری از کشورهای جهان به ایران عملاً غیرممکن گشت . یک سیستم مالی متمرکز که اختیار کامل آن در دست دولتها و قدرتهاست، این امکان را نیز در اختیار آنها قرار میدهد که مردم یک کشور را از انجام معاملات عملاً منع کنند. همچنین به این مشکل، مسئله کارمزد بالای تراکنش های برون مرزی و زمان بالای انجام آن را نیز اضافه کنید.
پیدایش اولین ارزهای دیجیتال
حال که تعدادی از مشکلات سیستم مالی حاکم بر جامعه بررسی شد دریافتیم که چه بخواهیم باور کنیم چه نه، این مشکلات در این سیستم وجود دارند و استفاده از خدمات آن، به معنای قبول مشکلات و خطرات آن است. در چنین شرایطی ممکن است انتخاب اکثریت مردم جامعه، استفاده از مزایای همین سیستم موجود و تن دادن به معایب آن باشد. اما در همه جوامع، انسانهایی وجود دارند که خود را مجبور به قبول این چنین مشکلات نمی بینند و در مقابل آن می ایستند. پیدایش اولین ارزهای دیجیتال در جوامع بشری اتفاقی است که آن را مدیون تفکرات چنین افرادی می دانیم.
رمز ارز چیست؟
رمز ارزها از پروتکل های رمزگرافیکی و یا کدهای فوقالعاده پیچیده برای رمزگذاری دیتاهای حساس و انتقال آنها استفاده میکنند تا معاملات امنی را فراهم کنند. توسعهدهندگان رمز ارزها این پروتکلها را به روش های پیچیده ریاضیات و مهندسی کامپیوتر بنا کردهاند که آنها را غیرقابل نفوذ میکند. این پروتکلها همچنین هویت افراد استفاده کننده از رمز ارزها را پنهان نگه میدارد و ردیابی و پیدا کردن آنها را برای هر کسی و هر دولتی دشوار میکند. رمز ارزها همچنین برای کنترل شدن غیر متمرکز خود شناخته میشوند. این به آن معناست که همه فعالیتها و ارزشهای این بازار توسط همان کدهای پیچیده کنترل و ارزیابی میشوند و بانکها و یا مقامات دولت ها کنترلی روی آنها ندارند. ارزهای دیجیتال قابلیت معامله شدن توسط ارزهای واقعی را نیز دارند و شما میتوانید در برخی از فروشگاه های خاص و صرافی های معتبر، مانند بایننس (Binance)، ارزهای دیجیتال خود را با دلار، پوند، یورو و غیره جایگزین کنید. خطر اصلی در همین مرحله اتفاق میافتد جایی که هکرها و بدافزارها امکان بلوکه کردن پول شما را در حین این جابجایی دارا هستند.

کریپتوکارنسی یا رمزارز به گروهی از پول و ارزهای دیجیتال یا مجازی گفته میشود که در آنها از رمزنگاری (کریپتوگرافی) برای تراکنشهای مالی استفاده شدهاست؛ به طوری که رمزگشایی آنها بسیار مشکل و گاها ناممکن است. این نوع ارزها عموما توسط مرکز خاصی کنترل نمیشوند، سریع و مقرون به صرفهاند و محدودیت جغرافیایی را از میان برداشتهاند؛ و از همه مهمتر با دغدغهی حفظ حریم خصوصی ایجاد شدهاند.
برای اینکه بتوانیم ارزی را کریپتوکارنسی بنامیم، بایستی دارای یک سری شرایط خاص باشد؛
دیجیتالی:
کریپتوکارنسیها ماهیت فیزیکی ندارند؛ و تنها در کامپیوترها تعریف میشوند. هیچ بانکی برای رمزارزها وجود ندارد که سکه یا اسکناس آن را تولید کند.
{پس چیزی که در رابطه با رمزارز ملی میشنویم، حقیقتا رمزارز نیست؛ در این پست اطلاعات بیشتری ارائه شده تا درک بهتری از این امر داشته باشیم. اما میتوان به طور کوتاه گفت، رمزارزهای ملی ارزهایی هستند که میتوانند جامعه را به سوی استفاده کمتر از پول نقد پیش ببرند؛ درست مثل کارتهای الکترونیکی}
غیرمتمرکز:
کریپتوکارنسیها در یک سرور یا کامپیوتر مرکزی سیو نمیشوند و روی شبکهای از کامپیوترها بارگزاری شدهاند. به همین دلیل به این نوع شبکهها غیرمتمرکز (که واژهای مقابل متمرکزست) تلقی میشود.
{با توجه به تمایل سیستمهای متمرکز به تصاحب قدرت و حرکت به سمت فساد مالی، در حال حاضر سیستمهای غیرمتمرکز جواب معقولی برای حل این نوع مسائل به نظر میرسد.}
نظیر به نظیر:
منظور از نظیر به نظیر یا فرد به فرد اینست که بین فروشنده و خریدار واسطهای وجود ندارد؛ و افراد میتوانند مستقیما به معامله و مبادله بپردازند.
{ بانکها و سایر پلتفرمهای موجود به عنوان واسطههای مورداعتماد هر دو طرف درنظر گرفته میشوند تا مبادلات ما در فضایی به اصطلاح امن انجام گیرد؛ اما مشکل این نوع سیستمها علاوه بر وجود تمرکز، دریافت هزینهی خدمات آنهاست. ما در ازای این اعتماد باید هزینه بپردازیم و همچنین از قوانینی که توسط آنها وضع شده پیروی کنیم. به این نوع سیستم که بر پایهی اعتماد بنا شده، معایب آشکاری واردست؛ به عنوان مثال هر بانکی به هر دلیلی (سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و یا حتا شخصی) میتواند حساب شما را مسدود و داراییهایتان را بلوکه کند. یا خدماتی که قبلا ارائه میداده را قطع کند. در کنار این موارد صفهای طولانی و زمانبر بانکها نیز قابل ذکرست!}
استعاری:
به این معنی که شما برای استفاده از کریپتوکارنسیها نیازی به احراز هویت ندارید. هیچ قانونی بر اساس ملیت، رنگ پوست، جنسیت و …. وجود ندارد تا مشخص کند چه کسی میتواند و یا نمیتواند از آنها استفاده کند. رمزارز برای همه است.
بدون نیاز به اعتماد:
در گزینهی 3 در رابطه با واسطهها کمی صحبت کردیم. اما نکتهی دیگر اینکه در سیستمهایی بدون پایه و اساس اعتماد (کریپتوکارنسی) سیستم نیازی به تصدیق و صحتسنجی یه مرکز و نهاد ندارد؛ و میتواند مستقلا حیات داشته باشد و به درستی کار کند. چراکه ماهیت سیستم به گونهایست که افراد برای همکاری و استفاده از آن نیاز دارند به یکدیگر کمک کنند و این کار به طوری با منفعت شخصی آنها گره خورده؛ در نتیجه حرکت در سوی خلاف منافع سیستم و خود شخص بسیار کاهش پیدا میکند. بدین ترتیب کاربران صاحب اصلی و مسئول داراییها و اطلاعات خودشان هستند.
رمزنگاریشده:
همانطوری که از اسم این نوع ارزها مشخص است، کریپتوکارنسیها رمزنگاری شدهاند و به هر کاربر کد خاصی اختصاص داده میشود؛ این کار از دسترسی سایر افراد به اطلاعات شخصی آنها جلوگیری میکند. هک کردن این بسیار دشوار و بعضا غیرممکن است. در نتیجه این نوع سیستمها از امنیت بالایی نسبت به سیستمهای فعلی برخوردارند.
جهانی:
کریپتوکارنسیها، ارزهای بدون مرزند. تنها با یک کلیک میتوانید هر مقدار پول را برای هر کسی در هر جای جهان بفرستید.
بیت کوین
پس از تولد بیتکوین به عنوان اولین رمزارز کارا در سال 2009 ، تا به امروز بیش از 1900 رمزارز ایجاد شدهاست؛ جدای تعدادی که اسکم و نامعتبرند، تعداد قابل توجهی از آنها بر جنبهی خاصی از بیت کوین متمرکز شده و به ارتقا و یا رفع مشکلات آن بخش پرداختهاند. برای مثال رمزارز NEM برای افزایش امنیت در حین کاهش هزینههای مصرفی به جای سیستم PoW بیتکوین، از PoI استفاده میکند. یا رمزارز ETH ایدهی پلتفرم بلاکچین قابل برنامهریزی را مطرح کرده و امکان پیادهسازی نرمافزارها، رمزارزها و یا قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین اتریوم را فراهم آوردهاست. در این میان کوینهایی مثل Dash، Monero، Zcash و چند رمزارز دیگر به بهبود وضعیت ناشناس نگهداشتن افراد پرداخته و نوآوریهایی در این زمینه انجام دادهاند.
مفهوم ارز دیجیتال و تاریخچه آن

رمزپول بیت کوین
همواره از بیت کوین به عنوان اولین کریپتوکارنسی ایجاد شده یاد میشود. اما شاید بهتر باشد بیت کوین را اولین رمزپول (کریپتومانی) و سایر ارزها (آلتکوینها) را رمزارز بنامیم. این به این دلیل است که این پول دارای ارزش ذاتی است و همیشه ارزشمندست؛ همچنین همواره یک مقدار مشخص و ثابتی از آن موجودست که پس از پایان یافتن آن، دیگر قابل استخراج نخواهد بود.
تاریخچه رمز ارزها
ارزهای دیجیتال مدتها قبل از اینکه اولین ارز مجازی به وجود بیاید، به عنوان یک ساختار تئوریک وجود داشت تا بتواند جایگزینی برای مدل فعلی مبادلات و پولهای رایج بشود. در اوایل دهه ۸۰ میلادی یک رمزنگار آمریکایی با نام David Chaum الگوریتمی را با نام “blinding” طراحی کرد که در رمزگذاری مدرن وب امروزی نیز به عنوان هسته مرکزی به کار گرفته میشود. این الگوریتم فضایی امن و غیرقابل ردگیری برای انتقال پول بین دو طرف معامله را فراهم میکرد و یک پول الکترونیکی با نام blinded money برای انتقالات استفاده میشد. در اواخر دهه ۸۰ Chaum به هلند نقل مکان کرد و سعی در تجاری سازی blinded money داشت و شرکتی با نام DigiCash را در آنجا تاسیس نمود و واحدهای پولی را بر پایه الگوریتم طراحی شده خودش به کار میگرفت.
قرارداد هوشمند چیست؟
برخلاف بیت کوین و اکثر ارزهای دیجیتال امروزی، blinding money و این کمپانی کنترل غیر متمرکز نداشتند و درست مثل بانکها عمل میکردند. شاید این یکی از دلایلی بود که در حال حاضر چیزی از این موضوع و این کمپانی نمیشنویم. بعد از فشارهای بانک مرکزی هلند برای محدود کردن معامله DigiCash تنها با بانکهای رسمی و همکاری ناموفق با مایکروسافت برای پرداختهای درون ویندوز با استفاده از این پول الکترونیکی، DigiCash کم کم در اواخر دهه نود میلادی رو به ورشکستگی و فراموشی حرکت کرد. در همان زمان یکی از دستیاران Chaum با نام Nick Szabo پولی با نام Bit Gold را اختراع کرد که از سیستم بلاک چین استفاده میکرد و پایه و پدر رمز ارزهای امروزی بود، ولی درست مثل DigiCash هیچگاه معروف نشد و به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفت.
مفهوم ارز دیجیتال و تاریخچه آن
بعد از DigiCash مطالعات در زمینه این نوع از پول گسترش یافت و یکی از مهمترین و قابل توجه ترین پول های اینترنتی رایج آن زمان که در آمریکا استفاده میشد، e-gold نام داشت. e-gold توسط یک شرکت تکنولوژی واقع در فلوریدا با نام مشابه ساخته شده بود و خدماتی برای خریداران طلای الکترونیکی ارائه میداد. کاربران میتوانستند این پول را خرید و فروش کنند و در ازای آن طلای واقعی و یا دلار دریافت کنند. gold در دوران اوج خودش در سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ میلیونها اکانت فعال داشت و همین موضوع باعث شد که هکرها یک مکان فوق العاده برای به دست آوردن و دزدیدن پول را پیدا کنند. از بین رفتن میلیون ها سرمایه و مشکلات قانونی که هر ثانیه بر سر این کمپانی سرا زیر میشد در نهایت باعث شد که فشار بیش از حد وارد بر e-gold کار خودش را بکند و این پول مجازی نهایتا در سال ۲۰۰۹ به طور کامل بسته شد.
سودآوری رمز ارزها
این موضوع را باید در نظر داشت که بسیاری از افراد از طریق رمز ارز وعده ثروت یک شبه میدهند. باید مراقب باشید که گول افرادی سودجو را نخورید. درست است سرمایهگذاری در رمز ارز ممکن است درآمدی بیشتر از بورس اوراق بهادار یا صندوق سرمایه گذاری داشته باشد. شما ممکن است با ۱۰۰۰ دلار سرمایهگذاری در بیت کوین، اتریوم و … در یک سال بیش از ۳۰۰ درصد سود کسب کرده باشید. با این حال باید اذعان داشت که وقتی صحبت از ارزهای رمزنگاری شده میشود شک و تردید زیادی وجود دارد که بازدهی آن فقط برای یک سال است و چشماندازی از آینده آن وجود ندارد. اما شواهد تاکنون نشان داده است که ارزهای رمزنگاری شده واقعی هستند و به طور فزایندهای تولید میشوند تا بمانند.
بنابراین توصیه میشود اگر در مرحله حدس و گمان به سر میبرید سرمایهگذاری کوچک در این مقوله کنید چون میتوانید درآمد زیادی کسب کنید. اگر بتوانید با صرف اندک پول از این طریق درآمد زیادی را کسب کنید برنده هستید و اگر سرمایه خود را ازدست دادید شکست سنگینی نخوردهاید. اگر با منابع معتبر در زمینه آموزش کسب درآمد از طریق رمز ارز آشنایی داشته باشید همگی متفق القول هستند که سرمایهگذاری در رمز ارز ثروتی یک شبه نیست و مستلزم زمان و هزینه برای کسب مهارت و تجارت در آن است.
ماینر چیست؟
دستگاه ماینر یا Asic اصطلاحی است که برای دستگاههای استخراج رمزارزها بهکار برده میشود و درحال حاضر این دستگاهها بسیار متنوع هستند. در سراسر جهان افرادی که به کار استخراج رمزارزها اعم از بیتکوین یا سایر ارزهای رمزنگاری شده مشغول هستند، ماینر میگویند و آنها تلاش میکنند با استفاده از ابزارهای متنوع استخراج به تعداد بیشتری از رمزارزهای استخراج نشده دست یابند و با فروش آنها به سود و درآمدزایی دست پیدا کنند. به طور کلی ماینینگ فرآیند تأیید تراکنشهای رمزارزها و ثبت آنها در دفتر کل توزیع استخراج است. این فرآیند به غیرمتمرکز سازی شبکه رمزارزها و افزایش امنیت شبکه کمک میکند و در نهایت رمزارز جدید ایجاد میکند. به شکل کاملاً ساده تراکنشهای تأیید شده در بلوکها جمع میشوند و برای اضافه شدن این بلوکهای تازه به زنجیره بلوکهای موجود یک پازل کدگذاری وجود دارد که از پیچیدگیهای بالایی برخوردار است و باید حل شود. هر سیستمی که این پازل را حل کند پاداش میگیرد.
کارشناسان ما در این مقاله به شرح مفهوم ارز دیجیتال و تاریخچه آن پرداختند .
برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید .