آشنایی با حکم تهدید در فضای مجازی چیست؟

حکم تهدید در فضای مجازی
زمانی که فردی از هر طریقی در فضای مجازی دیگر را از وقوع امری نامشروع، نسبت به جان، مال، شرف و آبروی او یا بستگانش بترساند، جرم تهدید در فضای مجازی محقق شده و مرتکب آن با مجازات تهدید در فضای مجازی مواجه خواهد شد.
از آنجایی که امروزه ارتباطات از طریق اینترنت و فضای مجازی گسترش پیدا کرده، احتمال وقوع اینگونه جرم ها نیز افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین ما در این مطلب قصد داریم به بررسی این جرم بپردازیم و ببینیم حکم تهدید در فضای مجازی چیست. پس تا پایان همراه ما باشید.
نظر قانون در مورد تهدید در فضای مجازی
تهدید کردن به مفهوم ترساندن سایر افراد از وقوع امری نامشروع نسبت به جان، مال، ناموس و آبروی او است و معمولا با انگیزه انتقام جویانه یا سوء استفاده مالی و جنسی رخ می دهد؛ در واقع، هرگاه کسی دیگری را به هر نحو، تهدید به قتل، ضررهای نفسی، شرفی، مالی و افشا اطلاعات کند، مجرم بوده و باید مجازات شود.
براساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، صرف ترساندن سایر افراد با سو نیت، نسبت به وقوع یک اتفاق نامشروع برای خود او یا بستگانش، در آینده یا حال برای تحقق این جرم کافی است. این تهدید امکان دارد در هر یک از پلتفرم های مجازی و اینترنتی مثل روبیکا، واتساپ، تلگرام، فیسبوک و اینستاگرام رخ دهد.
مصداق هایی از تهدید در اینترنت
تهدیدات در اینترنت متعدد و بیشمارند . در ادامه به بررسی مصداق هایی از جرم تهدید در فضای مجازی خواهیم پرداخت:
- تهدید به قتل و آزار و اذیت: فرستادن پیام یا نوشتن کامنت هایی که حاکی از قصد آسیب رساندن به جان یا سلامت افراد باشد.
- تهدید به افشا اطلاعات خصوصی: انتشار تصاویر یا اطلاعات شخصی فرد در فضای مجازی با هدف خدشه دار کردن آبرو و حیثیت او.
- تهدید به هک کردن سیستم: فرستادن ایمیل یا پیام هایی که حاکی از قصد نفوذ به سیستم های کامپیوتری فرد یا از کار انداختن آن ها باشد.
- تهدید به اخاذی: درخواست پول یا امتیاز از فرد برای عدم انجام تهدیدهای بالا.

مجازات تهدید چیست؟
مجازات تهدید در فضای مجازی در ایران به عنوان یکی از جرایم علیه امنیت داخلی، تحت قانون جرایم رایانه ای و اینترنتی مجازات می شود. با توجه به این قانون، هرگونه تهدید به قتل آزار جسمی یا روانی، تخریب مالی، توهین یا همراه تهدید دیگری که سبب ایجاد ترس و وحشت در فرد مورد تهدید شود، به عنوان جرم تلقی شده و با مجازات هایی نظیر حبس یا جریمه مواجه خواهد شد.
در صورتی که تهدید به صورت آنلاین و از طریق پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی صورت بگیرد، مجازات هایی مثل مسدود کردن حساب کاربری یا محدود کردن دسترسی به اینترنت نیز برای فرد متخلف در نظر گرفته می شود. همچنین این فرد با مجازات هایی نظیر ۷۴ ضربه شلاق یا زندان از دو ماه تا دو سال مواجه خواهد شد.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهدید در اینترنت
در این قسمت قصد داریم پیرامون نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهدید در فضای مجازی صحبت کنیم و بگوییم که شاکی از جرم تهدید در فضای مجازی، باید چه مراحلی را طی کند تا سبب رسیدگی و سپس صدور حکم مجازات و اجرای آن گردد. نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم به صورت زیر است:
تشکیل حساب کاربری ثنا
نخستین گام برای گرفتن حکم تهدید در فضای مجازی از قاضی یا مرجع قضایی، شکایت از جرم تهدید در فضای مجازی، دریافت نام کاربری و رمز عبور ثنا است. فقط بعد از ثبت نام و احراز هویت در سامانه احراز هویت ثنا، امکان پیگیری شکایت و در نهایت، گرفتن حکم تهدید در فضای مجازی امکان پذیر است. ثبت نام و احراز هویت ثنا، هم با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و هم با مراجعه به آدرس sana.adliran.ir میسر خواهد بود.
تنظیم شکوائیه
گام دوم برای شکایت از جرم تهدید در فضای مجازی، تنظیم شکوائیه درباره جرم رخ داده است که آنجا این عمل نیز با استفاده از نمونه شکوائیه های موجود امکان پذیر خواهد بود. در آخر لازم است شخص فایل ورد (word) شکوائیه تنظیمی را بر روی تلفن همراه، فلش، رم یا سی دی ذخیره کند.
مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در گام آخر و بعد از تنظیم شکوائیه با کمک وکیل، فرد باید با در دست داشتن مدارک هویتی، برای ثبت شکوائیه تنظیمی و ارسال آن به دادسرا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و فایل ورد شکوائیه خود را برای ثبت و ارسال به مراجع قضایی، تحویل دفاتر خدمات قضایی دهد.
ارسال پرونده به دادسرا
بعد از ثبت و ارسال شکوائیه تنظیمی، پرونده جرم تهدید در فضای مجازی در دادسرا تشکیل شده و رسیدگی و تحقیقات مقدماتی شروع می شود. اگر ادله ای برای اثبات جرم به متهم یافت نشود، دادسرا اقدام به صدور حکم منع تعقیب می کند و اگر ادله کافی وجود داشته باشد، قرار جلب به دادرسی صادر خواهد شد و بعد از اینکه دادستان اقدام به صدور کیفر خواست کرد، پرونده به دادسرا کیفری دو ارسال خواهد شد.
ارسال پرونده به دادگاه
بعد از ارسال پرونده به دادگاه کیفری، دادگاه اقدام به تشکیل جلسه رسیدگی کرده و با شنیدن دفاعیات متهم و بررسی محتویات پرونده در صورت احراز مجرمیت متهم، قاضی اقدام به صدور حکم مجازات خواهد کرد.
ارسال پرونده به اجرای احکام کیفری
بعد از صدور مجازات حکم تهدید در فضای مجازی و قطعی شدن آن، مجددا پرونده برای اجرای حکم مجازات به بخش اجرای احکام دادسرا فرستاده می شود و دادستان اقدام به اجرای حکم خواهد کرد.
راههای اثبات تهدید در فضای مجازی
شاید گمان کنید که اثبات جرم تهدید در فضای مجازی بسیار سخت است، اما اینگونه نیست. با توجه به ماده ۱۲ قانون تجارت الکترونیک هرگونه پیام، صوت، تصویر و اطلاعات تهدید آمیز به عنوان ادله الکترونیک در نظر گرفته می شوند. در حقیقت قاضی با استفاده از این شواهد رای نهایی را صادر می کند.
بنابراین چنانچه در فضای مجازی تهدید شدید، به منظور اثبات ادعای خود باید ادله الکترونیک و شواهد موجود را نگه داشته و در اختیار دادگاه قرار دهید. اولین مرجع رسیدگی به این تهدیدها پلیس فتا است و در صورت عدم رسیدگی پلیس فتا می توان به دادسرای عمومی و انقلاب مراجعه کرد؛ شما ادله اثبات جرم را از طریق زیر می توانید در اختیار مراجع قضایی قرار دهید:
- ذخیره کردن پیام ها، ایمیل ها یا کامنت های تهدید آمیز
- گرفتن اسکرین شات از صفحات مربوطه
- شهادت شهود
نکات حقوقی درباره حکم تهدید در فضای مجازی
در ادامه به بیان یکسری نکات برای شکایت و گرفتن حکم تهدید در فضای مجازی می پردازیم. شما باید با دقت آن ها را مطالعه کرده به خاطر بسپارید تا در زمان مواجه با تهدید از آن ها بهره ببرید. این نکات عبارتند از:
- چنانچه این تهدیدها در قالب تماس صورت گرفته باشد، شما باید به مخابرات مراجعه کرده و پرینت تلفن های خود را دریافت نمایید تا بعدا آن را ضمیمه پرونده خود کنید.
- از یکی از آشنایان خود بخواهید که از خود فیلمی را بگیرد و در آن شخص ارسال کننده پیام ها و متن آن ها و زمان ارسال آن ها را بیان کند تا بتوانید در دادگاه از این فیلم به عنوان شاهد بهره ببرید.
- بسیاری از افراد به اشتباه تصور می کنند که اگر یک مدت زمان معین از مدارکشان بگذرد، اعتبار این مدارک از بین می رود؛ در صورتیکه به هیچ وجه اینگونه نیست و شما می توانید در هر زمانی از این مدارک بهره ببرید.
- توجه کنید که در زمان تهدید در فضای مجازی، مدارکی نظیر فیلم یا صدا دلیل محکمی برای دادگاه نیستند، اما می توان از آن ها به عنوان مدارک اماره بهره برد که برای آگاهی بیشتر قاضی و روشن سازی پرونده مورد استفاده قرار می گیرند.
- اهمیتی ندارد که شما در کدام شبکه اجتماعی تهدید شده باشید یا حتی شخص پس از انجام مکالمات تهدید آمیز، پیام ها را حذف کرده یا دیلیت اکانت کند، پلیس فتا با توجه به صلاحدید قاضی می تواند به تمامی این مدارک دسترسی پیدا کرده و از آن ها بهره ببرد تا هیچ گونه جای انکاری برای مجرم باقی نماند.
- تهدید باید موثر باشد، یعنی فردی که تهدید می کند بتواند آن را انجام دهد؛ مثلا شخصی که کاملا فلج است و توانایی تکان دادن اعضای بدن خود را ندارد، اگر فردی را به ضرب و جرح تهدید کند، تهدیدش بلاوجه است و امکان شکایت وجود ندارد.
- توجه کنید که تهدید حتما باید برای یک موضوع مشخص باشد و عبارت هایی نظیر دارم برات یا به حسابت می رسم، قابل شکایت نیستند و نمیتوان انتظار دریافت حکم تهدید در فضای مجازی از دادگاه را داشت.
- دقت کنید که تهدید کردن از جمله جرایمی است که حتی اگر شاکی رضایت دهد تنها جنبه خصوصی شکایت از بین خواهد رفت و هیچ تاثیر دیگری در شکایت ندارد و همچنان برای فرد مجرم سوء سابقه ثبت خواهد شد.
جمع بندی
ما در این مطلب به بررسی جرم تهدید در فضای مجازی و اینترنت پرداختیم. همانطور که متوجه شدید به دلیل گسترش ارتباطات از طریق فضای مجازی اینگونه جرایم افزایش پیدا کرده اند؛ در نتیجه کاربران باید نسبت به آن ها آگاهی داشته باشند.
گرفتن حکم تهدید در فضای مجازی از طریق مراجع قضایی امکان پذیر است. در نتیجه پس از مواجه شدن با اینگونه تهدیدات فورا به پلیس فتا مراجعه کرده و آنها را نسبت به این مسئله آگاه کنید. همچنین به هیچ وجه تن به خواسته های فرد تهدید کننده ندهید.