نحوه شکایت دسترسی غیر مجاز

نحوه شکایت دسترسی غیرمجاز
استفاده از رایانه و شبکه جهانی داده ها در زندگی کنونی و جرایمی که در این حوزه رخ می دهد، موجب شده تا قانون گذار با تصویب جرایم رایانه ای مرتکبان این حوزه را متحمل مجازات کنند. دسترسی غیر مجاز رایانه ای از جمله جرایم رایانه ای و علیه حریم شخصی افراد بوده که به وسیله قانون گذار، جرم انگاری شده است. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا با نحوه شکایت دسترسی غیر مجاز آشنا شوید.
منظور از دسترسی غیر مجاز چیست؟
منظور از دسترسی غیر مجاز این است که دسترسی بدون مجوز و اجازه صاحب اطلاعات یا صاحب سامانه، صورت بگیرد؛ بنابراین اگر شخصی به عنوان کارمند شرکتی مشغول فعالیت در آن شرکت است و به داده های شرکت در مدت همکاری خود با آن شرکت دسترسی داشته باشد، این مسئله نمی تواند دسترسی غیر مجاز باشد.
همچنین زمانی که شما شخصی را برای مدیریت صفحه اینستاگرام خود استخدام می کنید و رمز عبور خود را در اختیار او قرار می دهید، دیگر نمی توان دسترسی وی را غیر مجاز دانست. این جرم در قانون مجازات اسلامی مورد توجه قرار گرفته و بر این اساس، دسترسی غیر مجاز رایانه ای زمانی محقق می شود که فرد به صورت غیرمجاز به اطلاعات یا سیستم های کامپیوتری که به وسیله تدابیر امنیتی محافظت شده اند، دسترسی پیدا کند.
شرایط تحقق جرم دسترسی غیر مجاز
پیش از اینکه به نحوه شکایت دسترسی غیر مجاز بپردازیم، باید درباره شرایط تحقق این جرم اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. برای اینکه جرم دسترسی غیرمجاز تحقق پیدا کند، صرف دسترسی غیر مجاز توسط مردم کفایت کرده و نیاز نیست که مرتکب این جرم به وسیله دسترسی خود منتفع گردد.

ذکر این نکته حائز اهمیت است در تعریف جرم دسترسی غیر مجاز، تعابیر مختلفی بین حقوقدانان رواج دارد. به عقیده برخی از آن ها دسترسی غیر مجاز به مفهوم رخنه غیر قانونی به سیستم های کامپیوتری حفاظت شده است؛ به عقیده برخی دیگر معنای استفاده بدون مجوز از اطلاعات، برنامه ها و اطلاعات دیگران است.
نحوه شکایت از دسترسی غیرمجاز
برای شکایت از جرم دسترسی غیر مجاز، می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- جمع آوری مدارک: تمام شواهد و مدارکی را که نشان دهنده دسترسی غیر مجاز به اطلاعات یا سیستم شماست را جمع آوری کنید؛ این مدارک می توانند شامل اسکرین شات ها، ایمیل ها، گزارش های سیستم و هرگونه اطلاعات مرتبط باشند.
- تهیه گزارش: یک گزارش دقیق از حادثه تهیه کنید؛ در این گزارش باید زمان، مکان، نوع دسترسی و هرگونه جزئیات را بگویید.
- مراجعه به مراجع قانونی: به نزدیک ترین کلانتری یا پلیس فتا مراجعه کنید؛ در ایران پلیس فتا مسئول رسیدگی به جرایم سایبری است.
- تکمیل فرم شکایت: در مراجع قانونی، فرم شکایت را پر کرده و تمامی مدارک جمع آوری شده را ضمیمه کنید.
- پیگیری شکایت: بعد از ثبت شکایت، پیگیری مراحل بعدی باشید و در صورت نیاز اطلاعات بیشتری را به مراجع مربوطه ارائه دهید.
- مشاوره حقوقی: چنانچه نیاز بود از یک وکیل متخصص در زمینه جرایم سایبری مشورت گرفته تا راهنمایی های لازم را دریافت کنید.

مجازات جرم دسترسی غیر مجاز
حال که با نحوه شکایت دسترسی غیر مجاز آشنا شدید، زمان آن رسیده که با مجازات آن نیز آشنا شوید. مجازات این جرم به صورت زیر است:
الف) مجازات دسترسی غیر مجاز به داده های غیر سری:
در ماده 729 قانون مجازات اسلامی (مبحث یکم – دسترسی غیرمجاز ُ) مقرر شده است:
[ماده 1 قانون جرایم رایانهای]- (جزای نقدی اصلاحی 1403/3/30)- هرکس به طور غیرمجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از شصت و شش میلیون (66,000,000) ریال تا دویست و شصت و چهار میلیون (264,000,000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ب) دسترسی غیر مجاز به داده های سری:
در ماده 731 قانون مجازات اسلامی (مبحث سوم – جاسوسی رایانهای) مقرر شده است:
[ماده 3 قانون جرایم رایانهای]- (جزای نقدی اصلاحی 1403/3/30)- هرکس به طور غیرمجاز نسبت به داده های سری در حال انتقال یا ذخیره شده در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتکب اعمال زیر شود، به مجازاتهای مقرر محکوم خواهد شد:
الف) دسترسی به داده های مذکور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از دویست میلیون (200,000,000) ریال تا ششصد میلیون (600,000,000) ریال یا هر دو مجازات.
ب) در دسترس قرار دادن داده های مذکور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال.
ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن داده های مذکور برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.
منظور از تدابیر امنیتی در قانون چیست؟
در ماده 729 قانون مجازات اسلامی، هیچ تعریفی از تدابیر امنیتی برای شکایت از دسترسی غیر مجاز وجود ندارد؛ این در حالی است که یکی از شروط اصلی ارتکاب این جرم، آن است که اطلاعات، سیستم های کامپیوتری یا مخابراتی که مورد بحث است باید با تدابیر امنیتی محافظت شده باشند.
به نظر می رسد که منظور از محافظت به وسیله تدابیر امنیتی همان استفاده از رمز و کلمات عبور یا هر اقدام دیگری است که توسط مالک اطلاعات برای محافظت از آن ها به کار گرفته می شود. حتی اگر کلمه عبور ساده نیز باشد، فردی که آن را حدس زده و به اطلاعات دسترسی پیدا کرده باز هم مشمول مجازات خواهد شد.

منظور از اطلاعات یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی در این قانون چیست؟
برای شکایت از دسترسی غیر مجاز باید با مواردی که شامل این شکایت می شوند، آشنا باشید. به عنوان مثال باید بدانیم داده عبارت است از پیام و هر نمادی از واقعه که با وسایل الکترونیکی یا فناوری های جدید، تولید، ارسال یا دریافت خواهند شد. یا اینکه باید دانست سیستم های رایانه ای به هر دستگاهی که در داده ها در آن ها ذخیره شده اند، گفته می شود.
سامانه های مخابراتی نیز به هر نوع دستگاه یا مجموعه ای از دستگاه ها برای انتقال الکترونیکی اطلاعات بین یک منبع فرستنده یا فیبر نوری و یک گیرنده یا آشکارساز نوری به وسیله یک یا چند مسیر، ارتباط برقرار می کند، اطلاق می شود. با توجه به موارد فوق، تلفن همراه، رایانه های شخصی، سرورها، تجهیزات الکترونیک و سیستم های مخابراتی شامل این قانون می شوند.
راه های پیشگیری از دسترسی غیر مجاز
اکنون که با نحوه شکایت از دسترسی غیر مجاز آشنا شده اید، بهتر است با راهکارهایی برای پیشگیری از این اتفاق نیز آشنا شوید؛ زیرا با پیشگیری و ممانعت از این دسترسی ها دردسرهای شما کاهش پیدا کرده و دیگر درگیر شکایت و اثبات جرم نخواهید شد. نحوه پیشگیری از دسترسی غیر مجاز به صورت زیر است:
استفاده از رمزهای عبور قوی:
از رمزهای عبور پیچیده و خاص برای تمام حساب های کاربری خود بهره ببرید و آن ها را به صورت منظم عوض کنید.
فعال سازی احراز هویت دو مرحله ای:
این قابلیت امنیتی را فعال کرده تا برای ورود به حساب های کاربری شما نیاز به تایید هویت اضافی باشد.
به روزرسانی نرم افزار:
به صورت منظم نرم افزارها و سیستم عامل های خود را به روزرسانی کرده تا از آخرین قابلیت های امنیتی بهره مند شوید.
استفاده از فایروال:
یک فایروال مناسب را نصب کنید تا ترافیک غیر مجاز را مسدود نماید.
آنتی ویروس و ضد بد افزار:
نرم افزارهای آنتی ویروس و ضد بد افزار را نصب کرده و به روز نگه دارید تا مانع از حملات مخرب شوند.
آموزش کاربران:
چنانچه در یک سازمان مشغول فعالیت هستید، به کاربران در زمینه امنیت سایبری آموزش دهید تا نسبت به فیشینگ و سایر حملات آگاه باشند.
مدیریت دسترسی:
دسترسی ها را محدود کرده و تنها به افرادی که نیاز دارند، اجازه دسترسی دهید.
پشتیبان گیری منظم:
اطلاعات مهم خود را به صورت منظم پشتیبان گیری کنید تا در صورت بروز مشکل، بتوانید اطلاعات را بازیابی نمایید.
نظارت بر فعالیت ها:
فعالیت های مشکوک را نظارت کرده و در صورت مشاهده هرنوع رفتار غیرعادی، اقدامات فوری را انجام دهید.
استفاده از VPN:
در زمان اتصال به شبکه های عمومی یا ناامن، از VPN بهره ببرید تا ارتباط شما رمزگذاری شود.
آیا برای شکایت دسترسی غیر مجاز نیاز به وکیل است؟
از آنجایی که در دسترسی غیر مجاز اطلاعات شما در خطر بوده و اثبات این مسئله سخت است، باید برای تنظیم شکایت خود از یک وکیل کمک بگیرید. شما باید وکیلی را پیدا کنید که در زمینه حقوق سایبری و جرایم اینترنتی تخصص باشد؛ این وکلا معمولا با قوانین دسترسی غیر مجاز و حریم شخصی آشنا هستند.
وکیلی را انتخاب کنید که در زمینه های مشابه، تجربه داشته باشد؛ این مسئله کمک می کند تا شانس شما برای اثبات این جرم افزایش پیدا کرده و بتوانید با خیال راحت پرونده را به دست وکیل بسپارید. شما براي انتخاب یک وکیل مناسب می توانید به بررسی نظرات و امتیازات او بپردازید.
جمع بندی
ما در این مطلب به بررسی نحوه شکایت دسترسی غیر مجاز پرداختیم. همانطور که متوجه شدید، دسترسی غیر مجاز سبب می شود تا افراد بدون اجازه به اطلاعات شما دسترسی پیدا کنند و از آن ها برای منافع خود بهره ببرند. راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از این اتفاق در این مقاله بیان شد که شما با استفاده از آن ها می توانید از اینگونه جرایم در امان باشید.
چنانچه شما به عنوان شاکی و یا متهم در جریان پرونده ای قرار گرفته اید که در آن ، موضوع دسترسی غیر مجاز به داده ها و سامانه های انتقال داده مطرح می باشد ، میتوانید با وکیل علیرضا طباطبایی تماس بگیرید و از حقوق قانونی خود به شکل کاملا تخصصی دفاع نمایید.
این امر می تواند از طریق دریافت مشاوره آنلاین و تلفنی یا حضوری ، تنظیم دادخواست یا شکواییه ، تنظیم لوایح دفاعیه و یا اعطای وکالت به وکیل برای پیگیری موضوع از ابتدا تا انتهای دادرسی و صدور حکم صورت پذیرد.