آشنایی با جرم کلاهبرداری ارز دیجیتال Rug Pull
کلاهبرداری ارز دیجیتال Rug pull که از اصطلاح “کشیدن فرش از زیر پا” بوجود آمده است ، یک شگرد کلاهبردای ارز دیجیتال است که در آن توسعه دهندگان رمز ارز یک توکن بدون پشتوانه ایجاد می کنند و سپس پروژه را رها می کنند و با پول سرمایه گذاران فرار می کنند.
کلاهبرداری ارز دیجیتال Rug pull معمولا در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) اتفاق میافتد، بهویژه در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)، که در آن کلاهبرداران یک توکن ایجاد میکنند و آن را در یک صرافی نامعتبر فهرست میکنند، سپس آن را با یک ارز دیجیتال معتبر و رتبه بالا مانند اتریوم جفت و تبادل میکنند. یعنی در ازای تعدادی رمز ارز بی ارزش از شما اتریوم قبول می کنند.
توکن بدون پشتوانه یا اصطلاحا Rug در صرافیهای غیر متمرکز DEX بدلیل اینکه این نوع صرافی ها به کاربران اجازه می دهند برخلاف صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال، توکن ها را به صورت رایگان و بدون حسابرسی فهرست کنند، رشد می کنند . می دانید که ایجاد یک توکن در برخی پروتکل های بلاک چین مانند اتریوم بصورت رایگان و بسیار آسان و با کپی کردن کدهای آماده امکان پذیر است. کلاهبرداران از این دو عامل به نفع خود سوء استفاده می کنند.
تشخیص پروژه کلاهبرداری ارزدیجیتال
برای اطمینان از اینکه قربانی کلاهبرداری Rug Pull نمیشوید، در قدم اول نقدینگی موجود آن توکن در استخر Pool را بررسی کنید. با این حال، این تنها قدم اول است. همچنین باید بررسی کنید که آیا قفل روی استخر توکن وجود دارد یا خیر. اکثر پروژه های معتبر نقدینگی جمع شده را برای یک دوره معین قفل می کنند.
یکی از ویژگیهای Rug احتمالی، افزایش سرسامآور قیمت توکن در عرض چند ساعت است. به عنوان مثال، یک توکن Rug می تواند در عرض 24 ساعت از 0 تا 50 برابر حرکت کند. این ترفند برای هدایت عاطفی افراد و ترس از دست دادن (FOMO) است که افراد بیشتری را به سرمایه گذاری در توکن سوق می دهد.
در این شیوه کلاهبرداری توسعه دهندگان و دست اندرکاران پروژه معمولا از طریق اینفلوئنسرها معروف اقدام به تبلیغ گسترده توکن جدید می کنند و با دادن وعده های تحریک کننده و طمع برانگیز ماننده بازدهی 100 برابری یا بیشتر در مدت زمان کوتاه سرمایه گذاران و کاربران را مورد هدف قرار می دهند و کسانی که به دنبال دست یافتن به ثروت سریع هستند جذب آنان می شوند. سازندگان توکن کلاهبرداری حتی ممکن است با تبلیغات موقتی گسترده در شبکه اجتماعی تلگرام، توییتر و دیگر پلتفرمهای رسانههای اجتماعی ، ابتدا مقدار قابل توجهی نقدینگی را به استخر خود تزریق کنند تا اعتماد سرمایهگذاران را جلب کنند.
سپس، کلاهبرداران توکن خود را با استفاده از کدهای رایگان و بر بستر بلاکچین رایگان ایجاد می کنند و سپس در یکی از استخرهای صرافیهای غیرمتمرکز مانند Uniswap یا Pancakeswap لیست می کنند و از سرمایه گذاران می خواهند در ازاء تبادل اتریوم به میزان دلخواه توکن جدید را صاحب شوند.
هنگامی که تعداد قابل توجهی از سرمایه گذاران و کاربران ناآگاه اتریوم خود را با توکن فهرست شده تعویض می کنند، سازندگان همه چیز را از استخر نقدینگی خارج می کنند و قیمت توکن را به صفر می رسانند و در عمل قربانیان داراییهای اتریوم خود را از دست می دهند.
Rug pull ممکن است مدت کوتاهی پس از راه اندازی یک پروژه رخ دهد، یا ممکن است در مدت زمان طولانی تری اجرا شود و هر چه دیرتر اتفاق بیفتند میزان صدمات و ضرر و زیان آن به سرمایه گذاران و کاربران بیشتر است.
کلاهبرداری Rug Pull در حوزه NFT
کلاهبرداری Rug Pull در حوزه NFT ها نیز بهمین شکل اتفاق می افتد. دراینجا معمولا مورد کلاهبرداری مجموعه NFT، مانند مجموعه عکس پروفایل (PFP) می شود. در مرحله پیش از راهاندازی، توسعهدهندگان و سازندگان مجموعه NFT با تبلیغ بیش از حد آن، معمولاً در رسانههای اجتماعی از طریق اینفلوئنسرها به دنبال جذب خریداران اولیه بودند.
انواع کلاهبرداری Rug pull
سه نوع اصلی Rug Pull در کریپتو وجود دارد: سرقت نقدینگی[1]، محدود کردن سفارشهای فروش[2] و دامپینگ [3].
سرقت نقدینگی زمانی اتفاق می افتد که سازندگان توکن تمام سکه ها را از استخر نقدینگی خارج کنند. انجام این کار تمام ارزش تزریق شده توسط سرمایه گذاران به ارز را حذف می کند و قیمت آن را به صفر می رساند.
محدود کردن سفارشات فروش یک روش کلاهبرداری بسیار ظریف و نرم برای یک توکن جعلی در کلاهبرداری از سرمایه گذاران است. در این شرایط، توسعهدهنده توکنها را طوری کدگذاری میکند تا تنها خودش بتواند آنها را بفروشد.
در این شیوه کلاهبردار رمزی را برای قابلیت فروش برخی سرمایه گذاران خاص ایجاد می کند بطوریکه دیگر سرمایه گذاران توانایی فروش ندارند. این محدودیتهای فروش نشانههای بارز یک پروژه کلاهبرداری هستند.
از آنجایی که محدودیتهای فروش در کد توکن پنهان شدهاند، تشخیص اینکه آیا فعالیت تقلبی وجود دارد یا خیر، دشوار است. یکی از راههای آزمایش این است که مقدار کمی از توکن جدید را خریداری کنید و بلافاصله اقدام به فروش آن کنید. اگر مشکلی در فروش وجود داشته باشد، احتمالاً پروژه کلاهبرداری است.
یک نمونه جهانی کلاهبرداری ارز دیجیتال به روش Rug Pull
کلاهبرداری توکن بازی مرکب Squid Token نمونه ای از این نوع کلاهبرداری است. پس از رشد بیش از تقریبا ۱۰۰۰ برابری آن در کمتر از یک هفته، سرمایهگذاران گزارش دادند که نمیتوانند داراییهای خود را بفروشند.
دامپینگ[4] زمانی اتفاق میافتد که توسعهدهندگان به سرعت توکنهای خود در حجم عظیمی را بفروشند که انجام این کار قیمت توکن را بسرعت پایین می آورد و سرمایه گذاران باقی مانده را با توکن های بی ارزش رها می سازد. “دامپینگ” معمولاً پس از تبلیغ شدید در رسانه های اجتماعی رخ می دهد.
چگونه از کلاهبرداری Rug Pull در امان بمانیم
چندین نشانه واضح وجود دارد که سرمایهگذاران میتوانند برای محافظت از خود در برابر از دست دادن نقدینگی و سرمایه در نظر بگیرند. کلاهبرداری Rug Pul چند نشانه دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.
توسعه دهندگان ناشناس
سرمایه گذاران باید اعتبار افراد پشت پروژه های جدید ارز دیجیتال را در نظر بگیرند. آیا توسعه دهندگان و مروجین در جامعه کریپتو شناخته شده اند؟ سابقه آنها چیست؟ اگر تیم توسعهدهنده مورد تایید قرار گرفته است اما به خوبی شناخته شده نیست، آیا میتوانند به وعدههای خود عمل کنند و وعده های آنان منطقی است؟
سرمایه گذاران باید نسبت به حساب ها و پروفایل های رسانه های اجتماعی جدید که براحتی قابل جعل هستند مشکوک باشند و بررسی کنند. کیفیت White Paper، وبسایت و سایر رسانههای پروژه باید سرنخهایی درباره مشروعیت کلی پروژه ارائه دهد.
محدودیت فروش
محدودیتهای فروش نشانههای بارز یک پروژه کلاهبرداری هستند. یعنی سرمایه گذار نمی تواند دارایی خود را بفروشد و بهانه های مختلف توسط دهنده فروش قفل شده است.
حرکت سرسام آور قیمت با وجود محدود بودن دارندگان توکن
نوسانات شدید ناگهانی قیمت یک سکه جدید را باید با احتیاط دید. افزایش قابل توجه قیمت در سکه های DeFi جدید اغلب نشانه هایی از “پامپ” قبل از “دامپ” است.
بازدهی مشکوک بالا
اگر چیزی بیش از حد خوب به نظر می رسد و وعده های غیر منطقی می دهد احتمال کلاهبرداری زیاد است . می توانید در سایتهایی مانند ScamAdviser.com یا Scamdoc.com اطلاعاتی را از آن سایت بیابید.
ارزش آن را دارد که قبل از سرمایه گذاری، برای تحقیق در مورد ارزهای دیجیتال جدید وقت بگذارید و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید.
جبران ضرر و زیان:
در نهایت اگر به دام این کلاهبرداری گرفتار شدید و در پروژه کلاهبرداری سرمایه گذاری کردید و از این سرمایه گذاری ضرر و زیان دیدید می توانید با طرح شکایت قضایی نسبت به پیگیری حقوق خود اقدام نمایید لکن می بایست نسبت به ارائه ادله دیجیتال محکمه پسند و مشخصات مالکین پروژه پرونده خود را تکمیل نمایید که موضوع را کمی پیچیده می کند.
تیم وکیل طباطبایی با داشتن برخی متخصصین حوزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال و تجربه علمی و عملی در این حوزه قادر به استخراج ادله دیجیتال ، کشف سرنخ ها ، ردگیری تراکنش های مالی و ارزهای دیجیتال و احراز هویت احتمالی مالکین پروژه برای پی جویی مجرمین و تکمیل مستندات پرونده می باشد. همچنین در تمامی مراحل دادرسی آماده وکالت حقوقی با تکیه بر دانش و تخصصی نیز می باشد.
[1] – liquidity stealing
[2] – limiting sell orders
[3] – dumping
[4] – dumping
